Dijital çağın bize sunduğu en önemli gelişmelerden biri de görüntü teknolojisi alanında yaşanmakta. Fotoğrafın icadı olan 1826 yılından 2000 yılına kadar 86 trilyon fotoğraf çekildiği hesaplanıyor. Son 16 yılda ise 300 trilyondan fazla fotoğraf dijital makineler tarafından kayıt altına alındı. Sadece 2016 yılında 127 milyar fotoğraf facebook’a yüklendi. Bu sayı dünya nüfusunun neredeyse 18 katı.
Görüntü sistemlerine ilgi bu kadar yoğun olunca bu alanda yaşanan gelişmelerde ilgi çekiyor. Fotoğraf ve video’nun neden bu kadar ilgi çektiğini, hologram, mapping ve TV’lerde gelinen teknolojik noktayı ve gelecekte yaşanacakları konuşacağız..
Konuğumuz ise Layat Yapımın kurucu ortağı ŞENER NİKBAY..
Şener Bey;
2004 yılında profesyonel prodüksiyon hayatına başlamış. Ankara’da Dijital Medya Prodüksiyon, NTV – CNBC, Netco Prodüksiyon’da çalışmalarını sürdürmüş. 2010 yılında Bursa’da Türkiye’nin ilk Stereoscopic 3D görüntüleme sistemi AR-GE çalışmalarına başlamış.
2011 yılında ise Türksat AŞ ile birlikte, Stereoscopic 3D AR-GE çalışmalarını sürdürerek Türksat’ın dünyada 4. 3D yayın yapan Uydu İşletmesi olmasına katkı sağlamış.
Nisan 2011’de Türksat Teledünya HD ile Türkiye’nin ilk 3D Canlı Yayınını gerçekleştirdikten sonra, TRT bünyesinde Trabzon Gençlik Olimpiyatları’nın 3D Canlı Yayınlarını gerçekleştirerek bu alanda teknolojinin gelişmesinde önemli bir rol oynamış.
Layat Yapım markasıyla görüntüleme sistemi alanında gerçekleştirdiği AR-GE çalışmaları sonucunda, Hologram Teknolojisi, 5D Sinema sistemleri ve dokunmatik yüzey teknolojisi alanlarında ürünler ortaya çıkarmış, bu teknolojiler ile ilgili Türkiye’nin ilklerine imza atmış biri.
Layat yapımda ki çalışmalarında ise prodüksiyon alanında TRT bünyesinde bir çok projeyi hayata geçirmiş , 2015 yılında Çanakkale’nin Sırları isimli spot belgeselin uygulayıcı yapımcılığını üstlenmiş ve 80 bölümde, Çanakkale’nin en çok izlenen belgesel serisinin yapımını gerçekleştirmiş..
Gördüğünüz gibi,yaptıklarıyla ,ürettikleriyle yerinde duramayan yenilikçi ve girişimci bir insan..
Bu kadar donanımlı birini bulunca bizde kendisine sorularımızı yönelttik..
Video ve Fotoğraf Neden bu kadar önemli?
Sosyal Medya’nın hayatımıza girmesi ile fiziksel anlamda hayatın içinde bulunduğumuz zamanlar azaldı. Artık hayata bir pencereden bakıyoruz. Bu da bu pencerenin hayatı çok daha iyi simüle etmesi gerektiği anlamına geliyor. Yani oturduğumuz yerden gördüğümüz çerçevenin bize çok fazla şey anlatması, fiziksel olarak oradaymışız hissi vermesi gerekiyor. Bu da fotoğraf ve video sayesinde mümkün oluyor. 1 saniye video insan beyninde 1000 kelimenin oluşturduğu elektrik sinyaline eşdeğer bir sinyal oluşturuyor. Video ne kadar fiziksel duyularımıza hitap ediyorsa o kadar fazla sinyal anlamına geliyor. Bunu gören bilim insanları da görüntüleme teknolojilerinin geliştirilmesi için motivasyon buluyor. Arttırılmış gerçeklik, hologram teknolojisi gibi teknolojiler, bu bilimsel verinin neticesinde geliştiriliyor.
Layat Yapım ‘ın video alanında yapmış olduğu çalışmalar nelerdir? Hangi Ar-Ge süreçlerini geçirdiniz?
İlk Ar-Ge Sürecimizi kuruluş aşamasında yaşadık. Hatta Ar-Ge sonucu kurulmuş bir firmayız diyebiliriz. 2010 yılında sinemalarda henüz yaygın değilken gözlükle izlenen Stereoscopic 3D video alanında araştırmalara başladık . Bu teknolojiyi Türkiye’de uygulayabileceğimizi gördük. Çalışmalarımız devam ederken Avatar filmi gösterime girdi ve büyük ilgi topladı. Bu ilgi yaptığımız çalışmaların dikkat çekmesini sağladı ve Türksat’tan Ar-Ge çalışmalarını birlikte ilerletme teklifi aldık. Bu da kuruluş aşamasında bize büyük bir ivme kazandırdı. 3D nin gelişim sürecinde, Türksat ve TRT ile canlı yayınlar gerçekleştirdik. Bu yayınlar Türkiye’nin ilk yerli yapımları olmakla kalmadı, uluslar arası alanda da ses getiren yayınlar oldu.
3D’nin şu anki durumu nedir?
3D özellikle sinemada uygulanabilir bir alan buldu. Artık bir çok aksiyon filmi 3D vizyona giriyor. Ama 3D nin en büyük özelliği bugün yoğun şekilde kullanılan Sanal Gerçeklik gözlüklerine teknoloji tabanı oluşturmuş olmasıdır. 3D nin ortaya koyduğu teknolojik altyapıyı temel alan bir teknoloji Sanal Gerçeklik. Yeni bir teknoloji, ilerleyen dönemlerde farklı uygulamaları ile daha çok hayatımıza girecektir.
Başka hangi alanlarda Ar-Ge çalışmalarınız oldu.
Kuruluş aşamasının ardından, biraz da Ar-Ge nin tadını alınca, Hologram ve Dokunmatik Yüzey teknolojileri alanlarında çalışmalarımız oldu. Bu teknolojilerde özellikle yerli üretimin ağırlıkta olmasına özen gösterdik. Hologram da ilk ürünümüz Bursa Bilim ve Teknoloji Merkezi’ne yaptığımız çalışmalarla ortaya çıktı. Daha sonra farklı butik çalışmalarımız gerçekleşti. Hologramın ilgi çeken bir özelliği var ancak hem görüntüleme anlamındaki sınırlar, hem de kurulum ve uygulama maliyetleri bu teknolojinin yayılmasına engel oldu. Eğlenceli içerikler üretilse de, bu tip zorluklar gelişime engel oldu.
Hologramın detayını incelediğimizde, görüntülerin optik sistemlerle havada oluşması olarak genel bir açıklama yapabiliriz. Ayrıca nesneleri farklı açılardan görme imkanı vermesi de görsel olarak seyir zevki katıyor. Ama bu tip uygulamalar yurtdışında da genellikle tema parklarda ve ya özel sahne şovlarında kullanılıyor. Bu açıdan geniş kitlelere ulaşımında bazı problemler var..
Dokunmatik Yüzeyler alanında neler yaptınız?
Dokunmatik alanlar, akıllı telefonların yaygınlaşması ile hayatımıza hızlı bir giriş yaptı. Bu alanda iki farklı teknolojiden söz etmek mümkün. Biri çerçeveler ile gerçekleşen bir sistem. Bu çerçeveler yurt dışından ithal edilerek, dokunmatik alanlar oluşturuluyor. Çok büyük ebatlarda dokunmatik yüzeyler oluşturmak mümkün. Mesela büyük bir mağaza vitrinini bu sistem ile sanal mağazaya çevirmek mümkün. Diğer teknoloji ise dokunma özelliğinin yanı sıra harekete duyarlı alanlar oluşturma. Burada kızıl ötesi aydınlatma ekipmanları kullanılıyor. Kızıl ötesi sistemlerde daha eğlenceli ve farklı etkileşim özellikli yapılar kurulabiliyor. Mesela insanlar bir koridora girdiklerinde her adımlarında farklı animasyonlarla yollarını aydınlatabiliyorsunuz.
Animasyon alanında çalışmalarınız var mı?
Evet animasyon, firma olarak özel önem verdiğimiz bir konu. Özellikle 3d animasyon sektörü Türkiye’de hızlı bir gelişim içerisinde. Ancak hala yeterli seviye ulaşmış durumda değil. Animasyon, görsel anlatım dilleri arasında, sınırların olmadığı tek yöntem. Sosyal medyada, video içerikler daha fazla etkileşim alıyor. Bu da videonun önemini daha da arttırıyor. Animasyon da her şeyi anlatabileceğimiz en iyi yöntem. İster sade bir çizgi, ister en karmaşık görseller olsun, animasyonda her şey için bir çözüm var.
Video çalışmalarınızdan bahsedersek, ne gibi çalışmalar yapıyorsunuz?
Bundan 2 sene önce bu soruya televizyon yapımları olarak net bir cevap verebilirdim. Ancak son iki sene de internet odaklı video içerik üretimlerimiz oldukça arttı. Sosyal medyanın farklı bir dili var ve bu dile uygun video üretimi, televizyon yapımlarından oldukça farklı. Bizde bilgi ve tecrübelerimizi bu alana aktarmak için değişime ayak uyduruyoruz. Büyük kurumlardan, kobilere hatta bireysel girişimlere kadar geniş bir skalada video üretimleri yapıyoruz. 2016 yılında yapmış olduğumuz video üretimleri aralık ayına kadar toplamda 1 milyonun üzerinde insana ulaştı. Bu sayıyı arttırarak gelecek sene için hazırlıklarımıza devam ediyoruz. Televizyon alanında da çalışmalarımız devam ediyor. Bu gün kadar oniki farklı TV yapımının içerisinde yer aldık. 2015 yılında uygulayıcı yapımcı olarak yönettiğimiz Çanakkale’nin Sırları 80 bölüm TRT Haber ekranlarında yayınlandı. Özel bölümler reytinglerde tüm gün de ilk 100 e girdi. Bu çalışmanın Avustralya kanallarından büyük ilgi gördü. Belgesellerimizi yurtdışı kanallarında yayınlamak için görüşmelerimiz sürüyor. Belgeselcilik özellikle zevk aldığımız bir alan ve bu konuda 2017’de ulusal kanallarda farklı çalışmalarımız olacak.
Röportaj ve çekimlerde o kadar değerli insanlarla tanışıyorum ki ülkem ve geleceğim adına bu tarz üreten insanların daha çok olmasını canı gönülden diliyorum..
Yeniliklerle kalın..
BİRGÜL YANIKLAR