Eğitim Sistemini en çok değiştiren ülkelerin başscotlandında geliyoruzdur herhalde..

Eğitimin siyasileştiği bir ülkeyiz biz..

Her gelen  yeni yönetimle, eğitim de değişimler ve kadrolaşmalar yaşıyoruz..

Özellikle de okulların açılmasına yakın dershanelerin kapatılmamamsı kararı 🙂  Ağlamak mı lazım Gülmek mi.

Duygular çok karıştı ülke de!

Merak ediyor insan; diğer ülkelerde ki değişim ve uygulamalar nasıl? Ve biz bunun nersindeyiz..

Dünyadaki ve Türkiyede ki üniversiteleri tanıtmaya çalıştığımı yazılarımın arasına , diğer  ülkelerin uyguladığı eğitim sistemlerini de ele almaya çalışacağım..

işte bunlardan ilki..

İSKOÇYA EĞİTİM SİSTEMİ…

İskoç Eğitim Tarihine Genel Bir Bakış…

İskoç eğitiminin tarihi uzundur. Örneğin, 15.yy’da İskoçya’da 3 tane üniversite bulunmaktaydı. Ortaçağda ise kilise tarafından yönetilen okullar bulunuyordu.
17.yy  boyunca İskoç parlamentosu, okul kurulmasını yaygınlaştırmak için birçok yasa çıkarttı.

1696’da ki son yasası, dünyanın ilk ulusal eğitim yasası olarak kabul edildi.Bu yasaya göre, her bir mahallede bir okul açılmalı, öğretmenlere belirli bir maaş verilmeli ve eğitim masraflarını karşılamak için finansal düzenlemeler getirilmeliydi.

20.yy’da İskoç eğitim sistemindeki başlıca gelişmeler ise;
İskoç eğitim sistemi, ‘gençlerin ve çocukların, kişilik, yetenek, zihinsel ve fiziksel kabiliyetlerini’ en üst seviyeye ulaştırmayı hedeflemiştir. 5-16 yaş arası eğitim , parasız ve zorunludur.

Okul Öncesi Eğitim;

•Tüm 3-4 yaş arası çocuklar, parasız, yarım gün okul öncesi eğitim alabilirler.
•Okul öncesi eğitim hizmeti veren yerel yönetimler bulunmaktadır.
•Bazı yerlerde de gönüllü ve özel sektörün desteklediği okul öncesi eğitim kurumları vardır.
•Özel sektörün yönettiği okul sayısı 39’dur.
•Bunlar çalışan ailelerin çocuklarına bazen tüm gün bakım hizmeti sağlar.
•1945 Eğitim Yasası, okul öncesi eğitimi yerel yönetimlerin sorumluluğu altına vermiştir.
•Yerel yönetimler, bulundukları bölgedeki çocukların okul öncesi eğitim durumlarını, 3 yaşlarından ilkokula gitme yaşlarına gelinceye kadar takip etmek zorundadırlar.
•Birçok okul öncesi kurum, bulundukları bölgedeki diğer okullarla aynı anda eğitime başlar. Sınıflar, 1 yetişkine 10 çocuk düşecek şekilde düzenlenir.
•Okul saatleri her gün 2.5 saattir. Pazartesiden cumaya sabah 9’da başlar. Sabahçı gruplar için öğlen 1’de sona erer. Öğleden sonraları diğer öğleci öğrenciler gelir.
•Bazı bölgelerde çocuklar sadece haftanın belli günleri okula giderler.

Ayrıca bazı çocuk bakım programları, saatlerini ailelerin çalışma saatlerine göre ayarlayabilirler

•Anasınıfı öğrencileri için 1999’da bir program yayınlandı. Öğrenciler okulda, role-play aktiviteleri, dinleme ve konuşma aktiviteleri yaparlar. Oyunlar ve oyuncaklar kullanılır.

•Değerlendirme için çocukların gelişimi sürekli olarak takip edilir. Anne ve baba ile görüşülür, öğretmenler çocuklar hakkında gelişim raporları hazırlarlar.

İlkokul;

İskoçya’da birçok şehir ve kasabada öğrenciler kendilerine en yakın olan ilkokula giderler. Kırsal yerlerde okullar, her köyde bir okul yerine, ortak bir merkezde bulunurlar. Bu tür yerlerde devlet, 8 yaşın altındaki ve okula 2 mil (3.2 km) uzakta oturan öğrencilere ulaşım imkanı sağlar.

•İlkokula kayıt olma yaşı 5’tir. Velilerden çocuklarını yaşadıkları bölgeye en yakın okula vermeleri beklenir.
•Bütün ilkokullar karma eğitim verir ve öğrenciler yaşlarına göre sınıflara ayrılır. Her bir sınıf bütün dersleri tek başına yürüten bir sınıf öğretmeninin sorumluluğundadır.
•Bazı okullar, sınıf öğretmenine yardımcı olarak alan derslerinde uzman öğretmenler alırlar.
•Maksimum sınıf mevcudu 33’tür.
•2168 devlet okulu, 60 adet özel okul vardır.
•Öğretmenlerin haftada kaç saat çalışacağını İskoç Öğretmenler Komitesi (SNCT) belirler. Öğretmenler ,ortalama haftada 35 saat çalışırlar.
•İlkokul ve ortaokullarda akademik yıl 3 dönem ve 190 gün, 38 haftadır.
•Okul dönemi ağustos ayında başlar ve ekim, aralık ve nisanda 1-2 haftalık aralar verilir. Haziran sonunda okullar yaz tatiline girer.
•Tarihlerin belirlenmesi ve bazı yerel tatiller, yerel yönetimlere bırakılmıştır.
•İlkokul programında, öğrenciler, matematik, dil, sağlık bilgisi, din ve ahlak bilgisi ve müzik, resim, drama gibi dersler alırlar.
•6.sınıftan itibaren ikinci bir yabancı dil öğrenmek zorundadırlar.
•Öğretmenler, öğrencilerin gelişimlerini birçok şekilde izlerler. Okullar ,velilere öğrencilerin zayıf ve güçlü yönleriyle ilgili rapor vermekle yükümlüdürler.
.Öğrenciler normal olarak her yıl yeni bir sınıfa başlarlar. Sınıf tekrarı yoktur.

Özel okullar;

•Paralıdır. Genç ve çocukların sadece %4ü özel okula gider. Bazı özel okullar anasınıfından üniversiteye eğitim verirken, bazıları yalnızca ilkokul ve ortaokulu kapsar. Bu tür okulların izlemek zorunda oldukları belli bir program yoktur.
•Özel okulların %75inden fazlası İskoç Bağımsız Okullar Birliği’nin üyesidir.Özel okullar,devlet okulları gibi HM Eğitim Müfettişliği tarafından denetlenir.

Yasalar, ailelere çocuklarına evde eğitim verme hakkı da vermektedir. Bu tür eğitim vermeyi seçen aileler, çocuklarının yeterli eğitim aldıklarını ilgili yerlere ispatlamak zorundadırlar. Aksi durumda ilgililer, çocuğun eğitimine müdahale etme hakkına sahiptir.

Ortaöğretim;

•12 yaşından itibaren 6 yıldır. 16 yaşından sonra eğitim zorunlu değildir. Ortaöğretimin 2.yılında genellikle bir alan seçilir.
•Öğrenciler 4.yılda Ulusal Yeterlik sınavına girerler.
•Bütün devlet okulları zorunlu ve 6 yıllık ortaöğretim vermelidirler.
•Merkezde yaşayan öğrencilerin hemen hepsi, kendilerine yakın bir okula gidebilir.Uzak bölgelerde yaşayan öğrenciler içinde bazı yerlerde özel ulaşım düzenlemeleri yapılır.
•Ortaokullarda dil, matematik, fen, coğrafya, tarih, ev ekonomisi, müzik, resim gibi dersler verilir.
.Ortaokullar ilk kısım ve ikinci kısım olarak ayrılır ve ikinci kısımda okutulan dersler biraz daha ileri düzeydedir.Ortaöğretim programlarında ki bu değişiklik, 16 yaşında okuldan ayrılan öğrencilerin de ayrıntılı bir sertifika almaları üzerine ortaya çıkmıştır.
•Özel ve devlet okulları dışında müzik eğitimi veren ortaöğretim kurumları da bulunmaktadır.

Üçüncü Kısım Ortaöğretim;

İskoçya’da ortaöğretim ilk kısım ve ikinci kısımdan oluşur. İlk kısımdan mezun olanlar, genellikle 16 yaşında bir derece veya sertifikaya sahip olmadan mezun olurlar. İkinci kısımdakiler ise, daha ileri bir seviyede mezun olurlar.
Bu üçüncü kısım ise, ileri derece mesleki eğitim okullarından mezun olanları kapsar.
İskoçya’da mesleki eğitim,gelişen sanayiye de bağlı olarak yaklaşık 200 yıldır hemen hemen var.

Üniversite;

İskoçya’da üniversite öğretimi eskilere dayanır.4 antik İskoç üniversitesi olarak bilinen, St.Andrews, Aberdeen, Edinburgh ve Glasgow üniversiteleri 15 ve 16.yüzyıllarda kuruldular. Daha sonra kurulanlarla birlikte şu anki üniversite sayısı 15’tir

Bunlar dışında 4 tane daha yükseköğrenim kurumu vardır.Bunlar, İskoç Kraliyet Akademisi, Glasgow Sanat Okulu, Edinburgh Sanat Koleji ve Highlands ve Adalar Millenium Üniversitesi.

Genç nüfusun %50’si üniversite ve yükseköğrenime devam etmektedir.
Yükseköğrenim yapmak isteyen gençler için ise birçok program bulunmaktadır.Bunlardan bazıları Skillseekers,  Get ready for Work,  Modern Apprenticeships gibi progamlardır. Bunlara genellikle 16 yaşından büyük gençler ,kendilerini geliştirmek, hayata hazırlamak, deneyim kazanmak ve iyi bir iş bulabilmek için katılırlar.
Üniversite öğrenimi için öğrencilerin belli bir ücret ödemeleri gerekir.Üniversitede okutulan dersler bölümlere göre değişiklik göstermektedir.
Derslerde laboratuvar ve staj gibi etkinliklere çok önem verilmekle birlikte, birçok kolej ve üniversite uzaktan eğitim gibi metodları da öğrencilere esneklik sağlamak açısından uygulamaktadır.
Açıköğretim;
•Açıköğretim fakültesinin İskoçya’da 15.000 öğrencisi bulunmaktadır. Öğrenciler her ne kadar dersleri evlerinden takip etseler de, ülke genelinde öğrencilerin başvurabileceği ve öğretmenleriyle görüşebileceği 37 merkez bulunmaktadır. Ayrıca öğrenciler herhangi bir sorunda evlerinden telefonla da ulaşabilirler.
•Açıköğretim üniversitesi öğrencilere yardımcı olmak amacıyla birçok ders materyali de kullanmaktadır.
Halk eğitimi;
Halk eğitimi şu anda İskoç hükümetinin halkı ilerletme politikalarından biri olarak görülmektedir. Hükümetin Yaşam Boyu Öğrenme politikası nedeniyle halk eğitimine oldukça büyük önem verilmektedir. İskoçya’da oturan fakat anadili İngilizce olmayan kişilere İngilizce öğreten ESOL gibi bazı programları vardır.
Bununla beraber yetişkin eğitimi veren başka gönüllü kuruluşlar da vardır.

Öğretmen Eğitimi;

Değişik seviyelerdeki devlet okullarında öğretmen olmak isteyen herkes, Öğretmen Yeterliğine sahip olmalıdır.Öğretmen Yeterliği üç şekilde elde edilir.

1) Teknoloji,beden eğitimi yada müzik öğretmeni olabilmek için, 7 öğretmen eğitimi enstitüsünün birinden eğitimde Bachelor derecesi alınmalıdır.
2) Bazı alanlarda ortaöğretimde öğretmen olabilmek için bir yükseköğrenim kurumundan bu derslerle ilgili eğitim alarak mezun olmak gerekir.

3) Zaten üniversite eğitimi almış fakat bir ilkokul yada ortaokulda öğretmenlik yapmak isteyen kişiler bir yıllık Öğretmen Yeterliği kursu alabilirler

Öğretmen eğitimi, 8 üniversitede eğitim fakültelerinde verilmektedir. Birçok eğitim fakültesi, mezunlarına Eğitimde Profesyonel Mezuniyet Diploması (PGDE) vermektedir.
Üniversiteye Giriş; 
İskoçya Eğitim Sistemi Lisans derecesi 4 yıl sürmekte olup İngiltere gibi A Level yerine SCE(İskoçya Eğitim Sertifikası) verilir. A Level eğitim, 2 yıllık bir eğitimken SCE, bir yıllık bir eğitimdir.Yüksek öğrenime girmek için 13 yıl eğitim görme şartı isteyen İngiltere’nin aksine İskoçya’da 12 yıl eğitim görmek yeterlidir.İskoçya’da üniversitelerin yanında yükseköğrenim veren farklı okullarda bulunmaktadır. Bu okullarda pratiğe yönelik dersler verilip mesleki ağırlıklı çalışmalar yapılmakta ancak son zamanlarda lisans eğitimi verilmektedir.İskoçya’nın eğitim sisteminde diğer ülkelere göre bazı farklılıklar görülür. İskoçya’da lisans eğitimi 3 yıldır. İskoçya’da lise mezunları A Level denilen bir eğitime tabi tutulur sonrasında üniversite eğitimi alırlar.
Türkiye’deki lise mezunları, İskoçya’da üniversite eğitimi almak istediklerinde A Level düzeyinde kabul edilmediklerinden Foundation eğitimine alınırlar.
A Level ;
Üniversite eğitimine başlayabilmek için zorunlu bir eğitimdir. İki yıl görülen bu eğitimin ardından 3 yıl süren üniversite eğitimi gelir. A Level eğitimi, önlisans eğitimi gibidir. 3’er aylık dönemler halinde 5 veya 6 dönem sürer. A Level programı sonunda, öğrenciye aldığı her derse karşılık bir diploma verilir. (İletişim diploması, ekonomi diploması,…) A Level, bir çeşit üniversiteye hazırlık programıdır. Bu yüzden öğrenciler, üniversitede okumak istedikleri bölüme yönelik dersler almalıdırlar.
A Level’a başvuru için gerekli olanlar;
Lise diploması
Yüksek not ortalaması
Referans mektubu
TOEFL ya da IELTS sınav sonucu
Şimdiye kadar aldığınız sertifikalar
Transkript belgesi
Geleceğe yönelik beklentilerinizi, ideallerinizi anlattığınız bir yazı
İskoçya eğitim sisteminde var olan diğer bir farklılık ise, Foundation sistemine yöneliktir.
Foundation;
Foundation sistemi, A Level ‘a alternatif olarak sunulan bir eğitimdir. Bir yıl süreyle hem dil dersleri hem de üniversiteye yönelik dersler görülmektedir. Ancak bu eğitimin sonunda her istediğiniz üniversiteye geçiş yapamazsınız. Çoğu üniversite, giriş koşulunda A Level eğitimi şart koşmaktadır. Foundation eğitimi için, İngilizce bilginizin de yeterli düzeyde olması gerekmektedir. Kısacası foundation eğitimi, yoğunlaştırılmış A Level eğitimidir. Ancak onun yerine geçmez. Bu yüzden Foundation eğitimi almadan önce, hangi üniversiteye geçmek istediğinizi ve o üniversitede bu eğitimin tanınıp tanınmadığını öğrenilmelidir.  Foundation eğitimi sırasında, Mühendislik, Fen Bilimleri ve Eczacılık, İşletme, Muhasebe ve Ekonomi, Hukuk, Sosyal Bilimler, Psikoloji ve Medya, Sanat ve Tasarım, Bilgisayar Bilimleri üzerine eğitim alınabilir. Üniversitede de aynı bölümlere devam edilmektedir.İskoçya’da üniversite eğitimi 4 yıldır ve bu nedenle İngiltere’de ki gibi Foundation Yılı okuyup geçilirse üniversite eğitimi 5 yıla uzadığından, yabancı öğrencilere alternatif bir program sunulur: Lisans Sertifika Programı.
Bu program; üniversite öncesinde yabancı öğrencilere sunulan; bir yıl süreli bir hazırlık eğitimidir. Lisans Sertifika programını 1 yılda başarı ile tamamlayan öğrenciler İskoçya üniversitelerine direk 2.sınıftan başlama hakkı elde ederler ve böylece yine toplamda 4 yılda üniversiteyi bitirirler.
Genel hatlarıyla İskoçya da uygulanan  eğitim sistemi böyle…
Dünyadaki iyi uygulamaları örnek alır ve kendi kültürel değerlerimizle harmanlarsak, ülkemize yaşanabilir bir eğitim sistemi hayata geçirebiliriz.
Eğitim Sistemimizin , kalıcı, yenilikçi, sürdürülebilir bir sisteme dönüşmesi dileğiyle…
KAYNAKÇA
HANDE ÖZÇALIŞAN’ ın katkılarıyla..
Tarih:Yazan:Kategori:Eğitim

Yorum yap