Ekoseli Etekli Erkekler’in ülkesi,
Gayda sesleriyle yankılanan bir şehir,
Sisler içerisinde kalabilen buğulu sokaklar,
Sis dumanlarının arasından yükselen şato görünümlü yapılar ,
Mel Gibson’un oyunculuğu ile gönüllerimize taht kuran BREVAHEART , CESUR YÜREK ‘in ,halk Kahramanı William Wallace‘ ın vatanı,
Bu kadar yeşilin renkleri var mıydı diyeceğiniz , doğa harikası İSKOÇYA ve onun masalımsı başkenti EDİNBURG..
Öyle bir şehir düşünün ki, içinde efsaneler var, ,hayaletler, ölümler, zindanlar, cadılar, tüneller, mahsenler var. Sanki bir masalın içerisinde ki kötü, heyacanlı, cesur, savaşçı karakterlerinin çoğu bu şehirden çıkmış ve bir tarih yazmış.
En çok sevdiğim dedektif ‘Sherlock Holmes’ un yazarı Sir Arthur Conan Doyle , dünyaya nam salan ‘Harry Potter’ın yazarı J. K. Rowling bu şehrin insanları. Özellikle de J.K.Rowling ‘in evi çok soğuk ve yeterli parası olmadığından dolayı günde bir kahve parasına, ısınmak için kullandığı , hikayesini kaleme aldığı kafe bile bir tür gizem
İnanılmaz cinayetleriyle ,Tıp Fakültesine ceset satmasıyla ünlenmiş, seri katiller ‘Burke ve Hare’ de bu şehrin ürünleri…Kurbanlarının cesetlerini ,dönemin ünlü doktoru Robert Knox’a ortalama 10 pound ‘a satarmış. Dr. Knox da kadavraları anatomi dersi için kullanırmış. İngilizcedeki kurbanı boğmak ya da anatomi cinayetleri işlemek anlamına gelen “Burking” fiili Burke isminden türetilmiştir. Yani döneme isim vermiş bir eşkiya. ..Suçlamalar sonucunda ise yalnızca Burke idam edilmiş, Hare kaçmış . Doktor Knox ‘un evine kızgın halk tarafından taş atılarak saldırı gerçekleştirilmiş. Askerlerin yardımıyla arka kapıdan çıkarılarak kaçırılan Knox Londra’da bir hastanede çalışmaya devam etmiş.
Öyle ki , 18. yüzyılda bunun gibi eşkıyalar ve bu tarz olayların çokluğu , o dönemde yaşamış olan bir çok yazar , yaşananları hikayeleştirerek kaleme almış. Ve günümüzde bu tür kitaplar yoğun bir ilgiyle okunmakta. Hikayelerinde ise dönem de yaşanan olayları resmetmiş,
Şöyle ki;
18.yüzyılda şehrin altındaki tamamen karanlık mahsenler , fakirlere , kimsesizlere ev olmuş . Ve bu mahzenler kirli işlere sahne olmaya başlamış. Doktorların deney yapmaları için sürekli kadavra bulmak gerekliymiş. Yeni ölen insanları bulmak ve cesetlerini getirmek bir dert haline gelmiş. Bir idealist işadamı da bu sıkıntıyı aşmanın bir çözümünü üretmiş. Akşamları barlarda gözüne kestirdiği, deney yapmasına müsait olan tipleri iyice içirtip sarhoş eder ve sonra da öldürürmüş. En sonunda da yakalandığında idam edilmiş. Ancak yaşamı “Dr. Jeykill ve Mr. Hyde” olarak dünya tarihine geçen bir hikaye olmuş.
Olabilir mi? diye düşündüğünüz, içinizde ürpermelere yol açan binlerce hayat hikayesinin tümünün bu şehirde geçmesi de tesadüf olması gerek.
Sonrasında mahzenler unutulmuş. Ta ki 1988 yılında yeniden keşfedilene kadar. Ve o gün bugündür onları görmeden geçen turist kalmamış ortalıkta. Şimdilerde özel turlar eşliğinde ellerinde fener ya da mumlar olduğu halde hayaletleri dinlemek ve hatta onları avlamak isteyen ziyaretçilerle dolup taşıyor mahzenler. Yani Edinburgh da bir korku turizmi geliştirmiş. Bu da şehri marklaştıran diğer bir değeri olmuş..
Böyle bir tarihe sahip olduğundan mıdır , nedir , bilemiyorum şu an Edinburgh Üniversitesinin içinde yer alan Tıp fakültesi yaptığı araştırma ve geliştirmelerle de son derece ünlü..
Dünyadaki en iyi Tıp Fakülteleri arasında yer almakta. Dünyanın ilk klonlanmış memeli hayvanı ünlü KOYUN DOLLY , Edinburg Üniversitesine bağlı Roslin üniversitesinde klonlanmıştır.
Bununla beraber , Edinburg Ünivesitesi ,yapay zeka, nörobilim ve bilişsel bilimler gibi bir çok alanda buluşlar yapmış bir üniversite. Araştırma ve diğer faaliyetlerden elde ettiği gelir ile de Birleşik Krallığın en varlıklı üniversitesi arasında yer alıyor.
Penisilinin mucidi Alexander Fleming ve “Evrim teorisinin” mimarı Charles Darwin de tıp fakültesi mezunlarından.. Tabii , 17. yüzyılda ülkede görülen yoğun veba salgını da Tıp Fakültesini geliştiren unsurlardan biri..
1583 yılında kurulan bu tarihi üniversitenin ,yetiştirdiği bilim adamları arasında telefonun mucidi Alexander Graham Bell de var..
Ülkemizde ki üniversitelerin de araştırdıkları ve geliştirdikleri ile kendi kurumlarına ,şehirlerine daha fazla değer katmaları görmek istediklerimiz arasında 🙂
Edinburgh şehri çalışmak ve yaşamak için en iyi lokasyanlardan biri.. Genç arkadaşlar düşünebilir. Ama yaşam pahalı. Çalışmak şart . Okul öğrencilerinin %25 ini uluslararası öğrenciler oluşturmakta. Bundan önceki yazımda İskoç Eğitim Sistemini ele almıştım. Yabancı öğrenciler için uygulamaları okuyabilirsiniz. Lisan ve Lisansüstü proğramları oldukça fazla ve yaygın. Ve bölümlerine göre de fiyatlar değişmekte. Üniversite 50.000 e yakın başvurusuyla Birleşik Krallıktaki en yüksek başvuru oranına sahip olan 3. büyük üniversite..
Şehirle ilgili anlatılan diğer bir hikaye de “Yarım Asılmış Maggie” olayı. ” İdam cezasına çarptırılan Maggie Dixon’ın hayatı cellâdın yaptığı bir hata sayesinde kurtulmuş. İngiltere ve İskoçya kanunlarında o zamana kadar önemsenmeyen bir fark varmış. İngilizlerde idam cezası “ölene kadar asılacak” şeklinde, İskoçlarda ise sadece “asılacak” yazarmış. Cellât ilmeği boynuna tam olarak geçirmeyi başaramadığı için saatlerce asılı kalan Maggie bayılmış ama ölmemiş. Alandan götürülürken ayılınca halk ilk başta galeyana gelip yeniden asmak istemiş ama o sırada orada bulunan bir avukat olaya el koymuş. Kanunda sadece asılacak yazdığını ve Maggie’nin asıldığını ifade etmiş. Bir daha asmak ikinci kez cezalandırmak anlamına gelecektir ve bu kanunların dışına çıkar diyerek kadını kurtarmış. Bu sayede serbest kalan Maggie, şehirde idamdan kurtulmayı başaran tek kadın olarak “Yarım Asılmış Maggie” olarak anılmaya başlamış. ”
Sosyal ve Politika bilimlerini gezerken okuduğum bu hikaye aklıma geldi doğrusu..
Sosyal ve politik yapılarını şekillendirirken tarih ne kadar acılar tüketmiştir..
Edinburgh Üniversitesi
İskoçya tarihin deki çarpıcı olaylardan biri de cadı olduğuna inandıkları kişileri yakmaları..
15. ve 18. yüzyılları arasında ağırlıklı kadın olarak 4000 e yakın kişinin cadı olduğu gerekçesiyle yakılmış.. Kızıl saçlı olmak ilk şüpheler arasında. Cadı olduğundan şüphenilen kişileri önce su birikintisine atılır , ölmez ise cadı olduğuna daha çok inanılır ve yakılırmış. Yani her koşulda ÖLÜM..
Edinburgh Üniversitesi Psikoloji bölümünü gezerken, acaba tarihlerindeki bu olaya nasıl bir psikolojik bir yaklaşım getirmişlerdir düşüncemi kendimden alamıyorum doğrusu..
Edinburgh Üniversitesinin bölümleri şehrin farklı bölgelerine dağılmış durumda..
Belirli fakülteler yan yana iken bazıları farklı bölgelerde. Anlayacağınız bir kampüs yok.. Zaten Edinburgh için de bu da sorun değil .Çünkü çok fazla yerde park alanları ve sosyal alanlar var. Ve şehir Festivaller Şehri. Yılın hemen hemen her ayında bir festival var. En büyüğü de Ağustos ayındaki dünyaca ünlü FRIDGE FESTİVALİ… Sanki tüm şehir bu festivali bekliyor gibi hazırlanılıyor. Nüfus bir anda 2-3 katına çıkıyor. Otellerde yer bulmak çok zor. Her anı cıvıl cıvıl olan bir şehir seni kucaklıyor. Üniversite bazı fakülteleri ile festivale ev sahipliği yapıyor ve şehrini destekliyor. Adım başı karşınıza çıkan küçük tiyatro oyunlarının içerisinde buluyorsunuz kendinizi Şehrin sokakları sahne alanları ve sizde seyircisiniz.
Üniversite binalarının çoğu eski yapı, etnik kimliğini mutlaka koruyor. İçerileri ise fakültenin ihtiyacı doğrusunda organize edilmiş. Deneyimleyici, uygulayıcı ve araştırmacı eğitim modelleri var..
Tarihine , şehrine, ülkesine önemli katkıları olan Edinburgh Üniversitesini incelemenizi tavsiye ederim.
Biz kendi ülkemizde ki üniversiteler de nerdeyiz, dünya üniversiteleri neler yapıyor görmek ve bilmek lazım!
Eğitim ve Öğrenmenin hayatınızdan hiç eksilmemesi dileğiyle 🙂